W dniu 11.12.2013 r. w siedzibie Lokalnego Centrum Ekonomii Społecznej przy Parafii p.w. Św. Brata Alberta w Busku-Zdroju, odbyła się debata: "Podmioty Ekonomii Społecznej - nowa moda, czy realna potrzeba".

W wyniku ponad czterogodzinnego spotkania nie znaleziono jednoznacznej odpowiedzi na pytanie zawarte w tytule debaty. Można jednak z całą pewnością stwierdzić, że niezależnie od rozstrzygnięcia, PES powinny powstawać, bo dają miejsca pracy tym, którzy najbardziej ich potrzebują. Potrzebujących jest coraz więcej. Z problemem bezrobocia zmaga się dzisiaj pokolenie, którego rodziców dotknął ten problem  - „bezrobotne dzieci bezrobotnych”. 

Wieloletnie tkwienie całych rodzin w bezrobociu sprawiło, iż wielu przyzwyczaiło się do swej sytuacji i zobojętniało, uważając, że tak już musi być. Ale przecież  nie musi! Ci ludzie sami nie poradzą sobie ze swoim problemem,  ale mogą liczyć na pomoc. Pomóc mogą i powinni przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, zainteresowani pomaganiem winni być lokalni przedsiębiorcy, inwestorzy czy sektor bankowy. Ale największa pomoc może spłynąć do tych osób ze strony… ich samych. Najpierw trzeba chcieć zmienić swoje życie, zerwać  okowy bezsilności, a następnie szukać wsparcia wokół siebie.

EKONOMIA SPOŁECZNA - CZŁOWIEK JEST NAJWAŻNIEJSZY

10 listopada 1938 roku Prezydent Ignacy Mościcki nadał pośmiertnie Wielką Wstęgę Orderu Odrodzenia Polski‚ za wybitne zasługi w działalności niepodległościowej i na polu pracy społecznej zmarłemu 22 lata wcześniej Twórcy, jak niektórzy twierdzą, pierwszych w Polsce Podmiotów Ekonomii Społecznej (choć wtedy ich tak jeszcze nie nazywano).

Twórca ów był osobą mocno doświadczoną przez los. Kiedy miał 9 lat zmarł mu ojciec, a gdy ukończył 14 – matka. W wieku 18 lat stracił nogę. Osierocony i niepełnosprawny nie załamał się, tylko postanowił działać. Co więcej, nie ograniczył tych działań do poprawy tylko swojego życia, a postanowił pomagać innym. Pomagał bezrobotnym, organizując dla nich rozmaite prace. Pracowali między innymi przy budowie szosy z Zakopanego do Morskiego Oka, czy ścieżki do Czarnego Stawu.

Zawsze starał się pomagać skutecznie, w sposób , który nie uwłaczałby godności potrzebujących  (osób z kręgu zagrożenia wykluczeniem społecznym). Był przeciwnikiem jednorazowych datków (zasiłków) , twierdząc , że jest to zwykle tylko doraźny środek , którego głównym celem jest uspokojenie sumienia bogatych (rządzących) , nie zaś przyjście z autentyczną pomocą potrzebującym. Kto był tym Twórcą?  Powiedziano o nim , że to ” najpiękniejszy człowiek pokolenia” przełomu wieków.  

To także jeden z najbardziej fascynujących Świętych Kościoła katolickiego. Człowiek , który spośród wielu wspaniałych możliwości , wybrał drogę najtrudniejszą. Wyzbywszy się własnych ambicji artystycznych , zrezygnował z wszelkich zaszczytów i przywilejów własnego stanu a także z życia rodzinnego , stając się bratem i ojcem ludzi ubogich i opuszczonych - Adam Chmielowski herbu Jastrzębiec – późniejszy Św. Brat Albert.

GOŚCIE IZBY CHLEBA

Obecność na naszej debacie wszystkich zaproszonych przedstawicieli jednostek samorządu  terytorialnego  poszczególnych szczebli świadczy o tym, że los potrzebujących nie jest obojętny przedstawicielom lokalnych, regionalnych i wojewódzkich władz samorządowych. Przybyli  ponadto przedstawiciele sektora gospodarczego, bankowego, społecznego. Izba Chleba, funkcjonująca przy parafii,  stała się na kilka godzin miejscem ciekawej dyskusji.

REWITALIZACJA SPOŁECZNA

Rozpoczynając debatę, ks. Dziekan Marek Podyma stwierdził, iż po rewitalizacji w sferze infrastruktury, której pozytywne efekty są widoczne w naszej „małej ojczyźnie”,  nadchodzi czas na rewitalizację w sferze społecznej. - Zgodnie z założeniami projektu Krajowego Programu Ekonomii Społecznej do 2020 roku, ekonomia społeczna ma stać się ważnym czynnikiem wzrostu zatrudnienia, spójności społecznej oraz rozwoju kapitału społecznego zarówno w wymiarze lokalnym, jak i regionalnym.

Konieczne jest więc wypracowanie w lokalnym środowisku warunków sprzyjających rozwojowi  ekonomii społecznej nie tylko na etapie zakładania, tworzenia podmiotów ekonomii społecznej, ale również na etapie ich funkcjonowania – kontynuował proboszcz parafii Św. Brata Alberta.

-Niezbędne jest doprecyzowanie, a jednocześnie uproszczenie przepisów prawa dotyczących funkcjonowania PES-ów (Podmiotów Ekonomii Społecznej) w taki sposób, żeby można je było bez obaw powszechnie stosować - mówił ks. dr Stanisław Słowik – Dyrektor Caritas Diecezji Kieleckiej.

Możliwe jest od jakiegoś czasu stosowanie tzw. klauzul społecznych w stosunku do PES , które pozwalają zlecanie usług czy dokonywanie zakupów z pominięciem procedury przetargowej, ale  jednocześnie w jednostkach samorządu terytorialnego funkcjonują przepisy, ze względu na które nikt nie odważy się zastosować  tych klauzul. Ks. Dyrektor  podzielił się z zebranymi swoimi doświadczeniami  z działalności Caritas, w którym daje zatrudnienie ponad 800 osobom. W ramach Caritas funkcjonują m.in. spółdzielnie socjalne czy uruchomiony niedawno ZAZ, czyli Zakład Aktywności Zawodowej.

FRANCZYZA SPOŁECZNA I PODPŁOMYKI

Jarosław  Kuba – Prezes Lokalnej Grupy Działania „Krzemienny Krąg” i współtwórca słynnego Bałtowa zapoznał obecnych z nową formą ekonomii społecznej – tzw. franczyzą społeczną i podał przykłady. Spółdzielnia społeczna z Jarosławia otrzymała ze Szwajcarii licencję na produkcję ekologicznej podpałki do grilla, a inna spółdzielnia z Wielkopolski na takiej samej zasadzie szyje ubrania dla znanych firm. Jarek stwierdził, że dać pieniądze na założenie spółdzielni socjalnej, a następnie zostawić tych ludzi samym sobie, jest działaniem wielce ryzykownym i z reguły skazującym ich na niepowodzenie. W ten sposób zgodził się z tym, co sto lat temu mówił Adam Chmielowski.

W czasie powyższych wystąpień w piecu chlebowym zdążyły upiec się podpłomyki. Zarządzono więc kilkuminutową przerwę na ich degustację, a następnie, już z udziałem moderatora – mecenasa Łukasza Chlebnego  -  kontynuowano debatę.

PES – MODA CZY REALNA POTRZEBA?

W tej części, obecne wśród nas przedstawicielki spółdzielni socjalnych: Avocado oraz Dalia podzieliły się z obecnymi swoimi doświadczeniami. Panie z Avocado uraczyły wszystkich wspaniałymi pierożkami i domowym ciastem. Z takim talentem kulinarnym  mogą spokojnie spoglądać w przyszłość swojej spółdzielni. Przedstawiciele  jednostek samorządu terytorialnego i stowarzyszeń reprezentujących 6 gmin, a także sektora gospodarczego i bankowego zgodni byli w stwierdzeniu, iż Podmioty Ekonomii Społecznej to „realna potrzeba”. Coraz powszechniejsza  zgodna opinia, że należy w nich widzieć mocny punkt walki z bezrobociem, powoduje, że staje się ona „nową modą”.

Ta debata była drugą z kolei (pierwszą przeprowadziliśmy 11.10.2013 w Pacanowie). Kolejne dwie odbędą  się w Pińczowie i ponownie w Busku. Na tej ostatniej nastąpi uroczyste podpisanie porozumień partnerskich „Dla Ekonomii Społecznej”.

                                                                                    

Lokalne Centrum Ekonomii Społecznej Subregion Południowy serdecznie dziękuje za przyjęcie zaproszenia i wzięcie udziału w debacie: Panu Mieczysławowi Sasowi – Radnemu Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego i Lokalnemu Przedsiębiorcy, Panu Jerzemu Kolarzowi – Staroście Buskiemu, Panu Jerzemu Służalskiemu – Sekretarzowi Powiatu Buskiego i Radnemu Miasta i Gminy Busko - Zdrój, Panu Henrykowi Radoszowi - Wiceburmistrzowi Miasta i Gminy Busko – Zdrój, Panu Pawłowi Zagaja – Wójtowi Gminy Nowy Korczyn, Panu Andrzejowi Pałysowi – Wójtowi Gminy Solec – Zdrój, Panu Stanisławowi  Krzakowi – Wójtowi Gminy Wiślica, Panu Sławomirowi Kowalczykowi – Wójtowi Gminy Opatowiec, Pani Annie Karwat – Prezesowi Zespołu Banków Spółdzielczych, Panu Bogdanowi Błaszczykowi – Radnemu Miasta i Gminy Busko – Zdrój i Prezesowi Stowarzyszenia Gospodarna Gmina Busko – Zdrój, Pani Agnieszce Milc – Prezesowi Spółdzielni Socjalnej „Avocado”, Pani Magdalenie Brzyś – Prezesowi Spółdzielni Socjalnej „Dalia”, Panu Szczepanowi Sekule – Prezesowi Klubu Bilardowego „Miłek”, Panu Piotrowi Otręba – Prezesowi Stowarzyszenia „Nasze Powiśle” oraz wszystkim pozostałym Uczestnikom naszej debaty –osobom reprezentującym 5 gmin oraz kilka stowarzyszeń i spółdzielni socjalnych, którzy swoją obecnością ubogacili to wydarzenie.

Dziękujemy również: Ks. Proboszczowi Markowi Podymie za udostępnienie Izby Chleba oraz za  pyszne podpłomyki i żurek, Zarządowi Uzdrowiska Busko – Zdrój za wodę mineralną „Buskowianka”, Paniom ze spółdzielni Avokado za wspaniałe pierożki i ciasto, Paniom: Dorocie i Mirosławie za przygotowanie poczęstunku, Panu Markowi Ciszewskiemu za wsparcie medialne, Panu Łukaszowi Chlebnemu za pełnienie roli moderatora.

Konferencja została zorganizowana w ramach realizacji projektu pn. Lokalne Centrum Ekonomii Społecznej – subregion południowy Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013 Priorytet VII Promocja integracji społecznej Działanie 7.2 Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora ekonomii społecznej Poddziałania 7.2.2 Wsparcie ekonomii społecznej.                

/Tekst – M. BĘBENEK, Fot. – K. SZCZESZEK/